Ο «πραγματικός εαυτός»
Ποτέ μου δεν κατάλαβα την μανιώδη προσπάθεια των άλλων ανθρώπων να ανακαλύψουν «ποιος πραγματικά είσαι». Να διεισδύσουν στα απόκρυφα μέρη του μυαλού σου, να κρίνουν τις πράξεις σου και να προβληματιστούν για το πόσο αληθινές είναι, τα κίνητρά σου, τις μεθόδους σου. Λες και θα αλλάξει ο δικός τους κόσμος ή θα καταλάβουν καλύτερα τον δικό τους εαυτό. Κι όταν, εν τέλει, αποφαίνονται πως η εικόνα που δείχνεις προς τα έξω είναι «ψεύτικη», τότε αιφνιδιάζονται και αναρωτιούνται, τάχα μου, «Μα γιατί δεν είσαι ο εαυτός σου;»
Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που εκπλήσσονται με την υποκρισία των social media και απαιτούν από ένα δίκτυο, που σκοπό έχει να προωθήσει το «εγώ» του καθενός, να εκφράζει τους «πραγματικούς εαυτούς». Και απογοητεύονται με τον ψευδή, εικονικό κόσμο… τις «influencers» που ρετουσάρουν τις φωτογραφίες τους, τους δήθεν ψαγμένους που δημοσιεύουν βαθυστόχαστα ρητά, ακόμα και τους ίδιους τους τους φίλους, για εκείνη την καταπληκτική φωτό από το προπέρσινο καλοκαίρι, την οποία ανήρτησαν φέτος!
Πράγματι, δεν αρνούμαι την ύπαρξη της «τεχνητής εικόνας», αυτής που ο καθένας από εμάς δημιουργεί για τον εαυτό του και προβάλλει τόσο στο διαδίκτυο όσο και στην πραγματική ζωή. Μάλιστα, είμαι και από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της. Με την προϋπόθεση ότι οι ίδιοι γνωρίζουμε καλά πού σταματάει ο εαυτός μας και ξεκινά ο ρόλος μας. Γιατί, εν τέλει, σημασία έχει εμείς να μην πλανηθούμε από την κατασκευασμένη εικόνα του εαυτού μας, όχι οι άλλοι. Οι άλλοι δεν έχουν λόγο να γνωρίζουν παρά μόνο αυτό που τους επιτρέπουμε εμείς να δουν.
Αν, λοιπόν, κάποιος δεν βλάπτει εσένα και την κοινωνία, γιατί θες τόσο πολύ να μάθεις «ποιος πραγματικά είναι»; Γιατί αγωνίζεσαι τόσο σθεναρά να του εμφυσήσεις την ιδέα την εκδήλωσης του πραγματικού εαυτού; Αφού ούτε εσύ δείχνεις κάθε πτυχή της προσωπικότητάς σου, ούτε εσύ εκφράζεις όλες σου τις σκέψεις… επιλέγεις τι θα προβάλλεις.
Ο κόσμος, έτσι, είναι γεμάτος «εικόνες» και «ρόλους». Όλοι μας «κουβαλάμε» και από κάτι. Και η αλήθεια είναι ότι χωρίς τον εαυτό μας επιβιώνουμε• δοκίμασε, όμως, να ζήσεις χωρίς τον ρόλο σου… Είμαστε οι ηθοποιοί μιας μεγάλης θεατρικής παράστασης: όποιος δεν τα καταφέρει να «υποκριθεί» σωστά, ή μάλλον, ο ρόλος του να γίνει κομμάτι του εαυτού του, αποβάλλεται από τον σκηνοθέτη (=ζωή).
Αυτό, όμως, δεν θα αλλάξει αν επιμένεις να αναζητάς τον «πραγματικό εαυτό» των άλλων. Ούτε αν κατακρίνεις της «ψευτιά» του κόσμου, όντας μέρος της. Καθολικά αληθινοί άνθρωποι δεν υπάρχουν, και ούτε μπορούν να υπάρξουν στο φάσμα της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Ωστόσο, είναι αναγκαίο για τον καθένα από εμάς να γνωρίζει ποιος πραγματικά είναι. Μπορεί να μην το δείξει και ποτέ, αλλά θα τον βοηθήσει να αποστασιοποιηθεί έστω και στιγμιαία, έστω και κλεισμένος στο δωμάτιό του, από την υποκρισία της κοινωνίας. Αυτό, πράγματι, μας ωφελεί, τουλάχιστον σε ατομικό επίπεδο –ας ξεκινήσουμε από εκεί. Η εμμονή, πάλι, με το «είναι» των άλλων, όχι.
Δεν σου λέω να αγοράσεις την εικόνα που εύκολα σου πουλάει κάποιος. Φτιάξε τη δική σου για εκείνον. Μην την κάνεις, όμως, πολύ χρωματιστή, γιατί κάπου εκεί ανάμεσα στο κίτρινο και το μπλε, θα καταλάβεις ότι τα χρώματα μπερδεύονται και δεν θα τα ξεχωρίζεις. Και τότε η εικόνα που θα έχεις δημιουργήσει, δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά μια απλή απομίμηση της άλλης, «ψεύτικης» εικόνας. Το πρόβλημα είναι πως εσύ θα νομίζεις ότι έφτιαξες έναν σπουδαίο πίνακα…