Το κοινωνικό θέατρο του παραλόγου
Αναμφισβήτητα ο καλλιτεχνικός χώρος πρόσφατα κλονίστηκε συθέμελα και έφερε στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου μία σειρά θεμάτων που ταλάνιζαν την κοινωνία και κρύβονταν επιμελώς κάτω από το πέπλο της σιωπής και της ανοχής. Η άσκηση σωματικής και λεκτικής βίας, οι κακοποιητικές συμπεριφορές κάθε απεχθούς είδους που έθεταν στο στόχαστρό τους ακόμη και παιδιά, άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου και εν μέσω της τρικυμίας βρέθηκαν όλες οι κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις του τόπου.
Ένας διάλογος ωστόσο που περιορίζεται μόνο στη διάσταση μιας στείρας κομματικής αντιπαράθεσης λειτουργεί αποπροσανατολιστικά ως προς τη σπουδαιότητα και τη βαρύτητα των θεμάτων που προέκυψαν. Μπροστά μας, για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια, εκτυλίσσεται μια δημοκρατική ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την ευθύνη θυτών και θυμάτων, την ύπαρξη ή μη πολιτικών ευθυνών, τα αντανακλαστικά και τον χειρισμό που οφείλει να κατέχει η πολιτεία σε τέτοιες περιστάσεις και τα όρια της προσωπικής ελευθερίας του ατόμου.
Ασφαλώς δεν είναι θεμιτό και πρόσφορο για το κοινωνικό σώμα να καταλήξει ένας τόσο ουσιαστικός διάλογος στον κάλαθο των αχρήστων και να αναλωθεί στο πεδίο της ανούσιας εκμετάλλευσής του από οποιεσδήποτε δυνάμεις εξυπηρέτησης συμφερόντων.
Ως παρατηρητής ενός κλίματος παθητικότητας, σιωπής και ωχαδερφισμού που χαρακτηρίζει ένα σημαντικό τμήμα του ελληνικού πληθυσμού και οδήγησε εν μέρει και στην παρούσα κατάσταση, κανείς αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για μια παγιωμένη κατάσταση συνεχούς συγκάλυψης και άφεσης, στο εσωτερικό του οποίου περιέχεται ο πόνος και η δυστυχία χιλιάδων συμπολιτών μας. Το παραπάνω είδος ομερτάς, σιγά αλλά σταθερά καλλιεργεί ένα οριακό, δυστοπικό περιβάλλον στο οποίο δίχως ιδιαίτερη δυσκολία, όπως μας έχει αποδείξει και επανειλημμένα η ιστορία, εκπίπτουν οι θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αξίες και φθείρονται οι αρχές της δημοκρατίας.
Κάθε πολίτης επομένως, οφείλει να συνειδητοποιήσει πως το σημερινό πολιτικό πεδίο που χαρακτηρίζεται από ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, «μπαλάκια» ευθυνών και διευρυμένη διαφθορά είναι εν μέρει καθρέφτισμα των δικών του πράξεων ή των δικών του παραλείψεων. Η επιμόρφωση όσον αφορά τα κοινωνικά, θεσμικά και πολιτικά ζητήματα της χώρας οφείλει να είναι το πρώτο μέλημα κάθε πολίτη. Επόμενος στόχος του πρέπει να είναι η αξιοποίηση της κριτικής του σκέψης, η ενσυναίσθηση και η ευαισθητοποίηση για όσα εκτυλίσσονται στον κοινωνικό ιστό.
Τέλος, ύψιστο καθήκον του είναι να είναι ώριμος, ενεργός, συνειδητοποιημένος και υπέρμαχος του γόνιμου διαλόγου και με αυτά τα στοιχεία συμπληρώνει το τρίπτυχο της εκπλήρωσης της ατομικής του ευθύνης ως προς την πολιτεία στην οποία ανήκει.
Συνεπώς, ο στίχος του Ανδρέα Κάλβου στο ποίημα του Εις Σάμον «Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» παραμένει βαθιά ειλικρινής και επίκαιρος όσο ποτέ. Εάν δεν επιθυμούμε να ζούμε σε μια Ελλάδα όπου αποτρόπαια εγκλήματα αποκρύπτονται για χρόνια, ο φόβος και ο εξευτελισμός αποτελούν καθημερινότητα σε επαγγελματικό και διαπροσωπικό επίπεδο, οφείλουμε να υπερασπιστούμε επιτέλους τα βασικά μας δικαιώματα με την πολιτική και κοινωνική μας ενημέρωση και κινητοποίηση.
Βασιλική Ντορλή